ನವದೆಹಲಿ : ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಪೀಕರ್ ಚುನಾವಣೆ ಸಮೀಪಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲ ಗಮನವು ‘ಸ್ಪೀಕರ್’ ಆಸನದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿದ್ದು, ಮುಂದೆ ಯಾರು ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂಬ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯಾಪಕ ಊಹಾಪೋಹಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದೆ.
18 ನೇ ಲೋಕಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಅಧಿವೇಶನ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಎರಡು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಜೂನ್ 26 ರಂದು ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಗೆ ಚುನಾವಣೆ ನಿಗದಿಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತೀಯ ಜನತಾ ಪಕ್ಷದ (ಬಿಜೆಪಿ) ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಒಕ್ಕೂಟದ (ಎನ್‌ಡಿಎ) ಪಾಲುದಾರರಾದ ಜನತಾ ದಳ (ಯುನೈಟೆಡ್) ಮತ್ತು ತೆಲುಗು ದೇಶಂ ಪಕ್ಷ (ಟಿಡಿಪಿ) ಗೆ ಲೋಕಸಭೆ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಯನ್ನು ಹಂಚಬೇಕು ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಕ್ಷ ಇಂಡಿಯಾ ಒಕ್ಕೂಟ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದೆ.
240 ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಥಾನಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಿಜೆಪಿ ಬಹುಮತಕ್ಕೆ 32 ಸ್ಥಾನ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಎನ್. ಚಂದ್ರಬಾಬು ನಾಯ್ಡು ಮತ್ತು ನಿತೀಶ್ ಕುಮಾರ್ ಅವರು ಕ್ರಮವಾಗಿ 16 ಮತ್ತು 12 ಲೋಕಸಭಾ ಸ್ಥಾನಗಳನ್ನು ಗೆದ್ದರು, ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಅವರ ಮೂರನೇ ಸರ್ಕಾರದ ರಚನೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ಣಾಯಕ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ್ದು , ‘ಕಿಂಗ್ ಮೇಕರ್’ಗಳಾಗಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಎನ್‌ಡಿಎ ಮೈತ್ರಿಯಿಂದ ಏನಾಗಿದೆ?
ಕೇಂದ್ರ ರಕ್ಷಣಾ ಸಚಿವ ರಾಜನಾಥ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಸಭೆ ನಿಗದಿಯಾಗಿದ್ದು, ಬಿಜೆಪಿ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಜೆಪಿ ನಡ್ಡಾ ಕೂಡ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.18ನೇ ಲೋಕಸಭೆಯ ಮೊದಲ ಅಧಿವೇಶನಕ್ಕೆ ಮುನ್ನ ನಡೆದ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಮತ್ತು ಡೆಪ್ಯೂಟಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಗೆ ಎನ್‌ಡಿಎ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗೆ ವಿವಿಧ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳಿಂದ ಬೆಂಬಲ ಪಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ವರದಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಇಂಡಿಯಾ ಬ್ಲಾಕ್ ಏನು ಹೇಳಿದೆ?
ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಸುದೀರ್ಘ ವಿರಾಮದ ನಂತರ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷಗಳು ತೀವ್ರ ಆಸಕ್ತಿ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದು, ಉಪಸಭಾಪತಿ ಸ್ಥಾನ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಒತ್ತಡ ಹೇರಲು ಸಿದ್ಧ ಎಂದು ಸೂಚಿಸಿವೆ.
ಆಮ್ ಆದ್ಮಿ ಪಕ್ಷ (ಎಎಪಿ) ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೇಳಿದ್ದು, ಟಿಡಿಪಿ ಮತ್ತು ಜೆಡಿಯು ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ “ಸಂವಿಧಾನ ಮತ್ತು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವದ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯಲ್ಲಿ” ಯಾವುದಾದರೂ ಒಂದು ಪಕ್ಷದಿಂದ ಇರಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ, ಲೋಕಸಭೆಯ ಸ್ಪೀಕರ್ ಚುನಾವಣೆಗೆ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸಿದರೆ ಆಡಳಿತಾರೂಢ ಮಿತ್ರ ಪಕ್ಷವಾದ ಟಿಡಿಪಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿರೋಧ ಪಕ್ಷವಾದ ಇಂಡಿಯಾ ಬ್ಲಾಕ್‌ನ ಎಲ್ಲಾ ಪಾಲುದಾರರು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಶಿವಸೇನಾ (ಯುಬಿಟಿ) ನಾಯಕ ಸಂಜಯ್ ರಾವುತ್ ಭಾನುವಾರ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪಿಟಿಐ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಬಿಜೆಪಿ ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಜನರಿಗೆ ದ್ರೋಹ ಬಗೆದ ಅನುಭವ ನಮಗಿದೆ ಎಂದು ಸಂಜಯ್ ರಾವತ್ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
“ಟಿಡಿಪಿ ತನ್ನ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಕಣಕ್ಕಿಳಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ನಾನು ಕೇಳುತ್ತೇನೆ. ಅದು ಸಂಭವಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಇಂಡಿಯಾ ಬ್ಲಾಕ್ ಪಾಲುದಾರರು ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತ ಮೈತ್ರಿ ಪಾಲುದಾರರು ಟಿಡಿಪಿಗೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ, ”ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
‘ಕಿಂಗ್ ಮೇಕರ್’ಗಳ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳೇನು?
ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಎನ್‌ಡಿಎ ಪಾಲುದಾರರು ಜಂಟಿಯಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಟಿಡಿಪಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಕ್ತಾರ ಪಟ್ಟಾಭಿ ರಾಮ್ ಕೊಮ್ಮರೆಡ್ಡಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೆಡಿಯು ನಾಯಕ ಕೆಸಿ ತ್ಯಾಗಿ ಬಿಜೆಪಿ ಸೂಚಿಸುವ ಅಭ್ಯರ್ಥಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವುದಾಗಿ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ, ಎನ್‌ಡಿಎ ಸದಸ್ಯರ ನಡುವೆ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
“ಬಿಜೆಪಿ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೂ ನಾವು ಅದನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುತ್ತೇವೆ” ಎಂದು ಜೆಡಿಯು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಧಾನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಕೆ ಸಿ ತ್ಯಾಗಿ ಇಂಡಿಯನ್ ಎಕ್ಸ್‌ಪ್ರೆಸ್‌ಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು, “ಆಡಳಿತದ ಸಮ್ಮಿಶ್ರದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಪಕ್ಷವು ಸ್ಪೀಕರ್‌ಗೆ ಕರೆ ನೀಡುವುದು ಒಂದು ಸಮಾವೇಶವಾಗಿದೆ.”
ಹಿಂದಿನ ದಾಖಲೆಗಳು ಏನು ಹೇಳುತ್ತವೆ?
1998 ರಿಂದ 1999 ರವರೆಗೆ ಅಟಲ್ ಬಿಹಾರಿ ವಾಜಪೇಯಿ ಸರ್ಕಾರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, 19 ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಬಿಜೆಪಿ ನೇತೃತ್ವದ ಎನ್‌ಡಿಎ ಒಕ್ಕೂಟದ ನೇತೃತ್ವದ ಟಿಡಿಪಿ ಸಂಸದ ಜಿಎಂಸಿ ಬಾಲಯೋಗಿ ಅವರು ಸ್ಪೀಕರ್ ಆಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು. 1999 ರಲ್ಲಿ, ಹದಿಮೂರು ತಿಂಗಳ ಅಧಿಕಾರದ ನಂತರ, ಜೆ ಜಯಲಲಿತಾ ನೇತೃತ್ವದ ಎಐಎಡಿಎಂಕೆ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ ಸರ್ಕಾರವು ವಿಶ್ವಾಸ ಮತವನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು. ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಸರ್ಕಾರವು ಒಂದೇ ಮತದ ಅಂತರದಿಂದ ಮತವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡಿತು.
ಇತ್ತೀಚೆಗಷ್ಟೇ ಸಿಎಂ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲೇ ಸಂಸದರಾಗಿದ್ದ ಒಡಿಶಾ ಮುಖ್ಯಮಂತ್ರಿ ಗಿರಿಧರ್ ಗಮಾಂಗ್ ಅವರಿಗೆ ಮತದಾನದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಸ್ಪೀಕರ್ ಬಾಲಯೋಗಿ ಅವಕಾಶ ನೀಡಿ ಸರ್ಕಾರದ ಸೋಲಿಗೆ ಕಾರಣರಾದರು.
“1998-1999 ಅನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸುವವರು ಆ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಡಜನ್ ಪಕ್ಷಗಳು ಇದ್ದವು ಎಂಬುದನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇಲ್ಲಿ ಹಾಗಾಗುವುದಿಲ್ಲ” ಎಂದು ತ್ಯಾಗಿ ವಾಹಿನಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಓಂ ಬಿರ್ಲಾ ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವೇನು?
ಹಿಂದಿನ ಸರ್ಕಾರದಲ್ಲಿ, ಕೋಟಾದಿಂದ ಓಂ ಬಿರ್ಲಾ ಅವರು ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಸರ್ಕಾರವು ಯಾರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಬೇಕೆಂದು ಇನ್ನೂ ಅಂತಿಮಗೊಳಿಸಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಇಂತಹ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅದರಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಪಾತ್ರವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಬಿರ್ಲಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಎಎನ್‌ಐ ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ.
“ಈ ಎಲ್ಲಾ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಈ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ನನ್ನಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ,’’ ಎಂದು ಬಿರ್ಲಾ ಹೇಳಿದರು. ಉಪಸಭಾಪತಿಯನ್ನು ನೇಮಕ ಮಾಡಬಹುದೇ ಎಂದು ಕೇಳಿದಾಗ, ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ ಎಂದು ಬಿರ್ಲಾ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪಾತ್ರವಾದ ಡೆಪ್ಯುಟಿ ಸ್ಪೀಕರ್ ಸ್ಥಾನವು 17 ನೇ ಲೋಕಸಭೆಯ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಭರ್ತಿಯಾಗದೆ ಉಳಿಯಿತು. ಈ ಹಿಂದೆ 16ನೇ ಲೋಕಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಎಐಎಡಿಎಂಕೆ ಸಂಸದ ಎಂ.ತಂಬಿದುರೈ ಪಾತ್ರ ನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದರು. ಬಿಜೆಪಿ ಮೂಲ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಬಾರಿ ಉಪ ಸ್ಪೀಕರ್ ಹುದ್ದೆಯು ಎನ್‌ಡಿಎ ಪಕ್ಷಗಳ ಸದಸ್ಯರಾಗಬಹುದು ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.